Dự thảo Thông tư liên tịch quy định chi tiết Điều 114 Luật Tư pháp người chưa thành niên về khiếu nại, tố cáo trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng

Dự thảo Thông tư liên tịch này hướng dẫn trình tự, thủ tục, thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan có liên quan trong việc tiếp nhận, xử lý giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quá trình thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng theo Điều 114 Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024 được sửa đổi bổ sung một số điều theo Luật số 85/2025/QH15.

Không áp dụng đối với khiếu nại, tố cáo trong thi hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính và áp dụng đối với: Tòa án, Viện kiểm sát, Cơ quan quản lý thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng Bộ Công an, người có thẩm quyền, trách nhiệm trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; Người khiếu nại, tố cáo, người bị khiếu nại, bị tố cáo, cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan đến việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị có thẩm quyền.

Người có quyền khiếu nại, thời hiệu khiếu nại

Theo đó, Điều 4 dự thảo Thông tư liên tịch quy định học sinh trường giáo dưỡng hoặc người đại diện của học sinh trường giáo dưỡng (sau đây gọi là người khiếu nại) có quyền khiếu nại đối với hành vi, quyết định của các cơ quan có thẩm quyền trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của học sinh trường giáo dưỡng. 

Thời hiệu khiếu nại lần đầu là 30 ngày kể từ ngày nhận hoặc biết được quyết định, hành vi thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng mà người khiếu nại cho rằng có vi phạm pháp luật. Thời hiệu khiếu nại lần hai là 15 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại của người có thẩm quyền. 

Trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan mà người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu thì thời gian có lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.

Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng

Tại Điều 8 nêu rõ, người khiếu nại có các quyền sau đây:

- Tự mình khiếu nại hoặc thông qua người đại diện để khiếu nại trong bất kỳ thời gian nào của quá trình thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng;

- Rút khiếu nại trong bất kỳ thời gian nào của quá trình giải quyết khiếu nại;

- Được nhận văn bản trả lời về việc thụ lý giải quyết khiếu nại, nhận quyết định giải quyết khiếu nại;

- Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm, được bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Người khiếu nại có các nghĩa vụ sau đây:

- Trình bày trung thực sự việc, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc khiếu nại cho người giải quyết khiếu nại; chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trình bày và việc cung cấp các thông tin, tài liệu đó;

- Chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực thi hành.

Quyền và nghĩa vụ của người bị khiếu nại trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng

Đồng thời, người bị khiếu nại có các quyền: Được thông báo về nội dung khiếu nại; Đưa ra bằng chứng về tính hợp pháp của quyết định, hành vi thi hành biện pháp giáo dục bị khiếu nại; Được nhận quyết định giải quyết khiếu nại.

Người bị khiếu nại có các nghĩa vụ: Giải trình về quyết định, hành vi thi hành biện pháp giáo dục bị khiếu nại, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền yêu cầu; Chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực thi hành; Bồi hoàn, khắc phục hậu quả do quyết định, hành vi trái pháp luật của mình gây ra theo quy định của pháp luật.

Người có quyền tố cáo

Điều 18 dự thảo Thông tư liên tịch quy định học sinh trường giáo dưỡng và mọi công dân có quyền tố cáo với cơ quan, người có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ người có thẩm quyền nào trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng mà gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Quyền và nghĩa vụ của người tố cáo, người bị tố cáo 

Điều 19 cũng quy định rõ quyền và nghĩa vụ của người tố cáo, người bị tố cáo trong thi hành biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng được thực hiện theo quy định của Luật Tố cáo.

Toàn văn dự thảo Thông tư liên tịch được đăng trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an để lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thời gian 20 ngày. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể xem toàn văn dự thảo và tham gia đóng góp ý kiến chi tiết tại đây.