Nên giao Bộ Công an quản lý, sử dụng nguồn kinh phí
Liên quan kinh phí chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Tô Văn Tám (Kon Tum) cho rằng, dự thảo luật quy định việc này theo pháp luật về ngân sách nhà nước (NSNN) là đảm bảo tính linh hoạt, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật về NSNN, phù hợp với việc sử dụng, quản lý và quyết toán kinh phí từ NSNN theo quy định chung.
Dự thảo luật cũng mở thêm việc cho phép các tổ chức, cá nhân khác có thể tự nguyện đóng góp hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ các chi phí. "Quy định như vậy là theo hướng mở và tôi tán thành. Tuy nhiên, đề nghị nên xác định rõ thêm, giao Bộ Công an quản lý và sử dụng nguồn kinh phí này. Còn việc quản lý, sử dụng như thế nào và cụ thể ra sao thì giao Chính phủ quy định", ông góp ý.
 |
| ĐBQH Tô Văn Tám. |
Đồng quan điểm, ĐBQH Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) đánh giá, quy định như dự thảo luật sẽ tạo sự thông thoáng hơn, điều này là cần thiết để người bị chuyển giao hoặc gia đình hoặc tổ chức, cá nhân khác cũng có thể ủng hộ, đóng góp khi họ mong muốn chuyển giao về nước sở tại. "Thí dụ, chuyển giao về nước ngoài để gần nhà hơn, thay vì thụ án tại Việt Nam, người ta có thể sẵn sàng bỏ tiền ra để thực hiện việc này", ông dẫn chứng. Song, đại biểu cũng đề nghị ghi rõ Chính phủ quy định, đồng thời kinh phí chuyển giao đó về của nước sở tại hay nước chuyển giao...
ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) đề cập khoản 1, điểm c, Điều 30 về điều kiện chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù tại Việt Nam cho nước ngoài. Theo đó, người đang chấp hành án phạt tù tại Việt Nam chỉ được chuyển giao khi đã thực hiện xong trách nhiệm dân sự trong bản án. Hình phạt bổ sung là phạt tiền, tịch thu tài sản và các trách nhiệm pháp lý khác.
 |
| ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng. |
"Quy định này chặt chẽ về nguyên tắc, song thực tế nhiều người nước ngoài bị tạm giữ tại Việt Nam không có khả năng thi hành đầy đủ nghĩa vụ dân sự như không có tài sản, không có thân nhân bảo lãnh... Nếu không có cơ chế linh hoạt, điều kiện này sẽ dẫn đến tắc nghẽn việc chuyển giao, gây quá tải trại giam và không phù hợp với yêu cầu nhân đạo của quốc tế", ông phân tích và đề nghị Ban soạn thảo xem xét, mở rộng quy định theo hướng cho phép tạm hoãn thi hành nghĩa vụ dân sự, hoặc có thể ủy quyền thu hồi tại nước nhận trên cơ sở thỏa thuận của liên Chính phủ.
Bắt người khẩn cấp để yêu cầu dẫn độ là cần thiết
Liên quan Luật Dẫn độ, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng đề nghị làm rõ hơn cơ chế dẫn độ đối với công dân Việt Nam. Khoản 1, Điều 41 dự thảo luật quy định, Việt Nam từ chối dẫn độ công dân Việt Nam cho nước ngoài. Nhưng thực tiễn hiện nay đang đặt ra nhiều tình huống phức tạp, như công dân Việt Nam thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng ở nước ngoài rồi trở về Việt Nam, hay công dân Việt Nam mang quốc tịch "kép" yêu cầu dẫn độ.
"Việc từ chối dẫn độ trong mọi trường hợp có thể làm hạn chế khả năng hợp tác quốc tế về tư pháp hình sự, ảnh hưởng thực thi các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên" - ông nói và đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung cơ chế ngoại lệ có kiểm soát để dẫn độ công dân Việt Nam trong những trường hợp đặc biệt, như khi có cam kết rõ ràng của nước yêu cầu về bảo đảm quyền con người, không áp dụng hình phạt tử hình hoặc theo thỏa thuận song phương. Đồng thời, bổ sung quy định về thẩm quyền phê chuẩn cuối cùng đối với việc từ chối hay cho phép dẫn độ công dân Việt Nam, tránh để quy định mang tính cứng nhắc, không phù hợp với thực tiễn đa dạng hiện nay.
 |
| ĐBQH Phạm Văn Hoà. |
Về những trường hợp bắt người khẩn cấp, ĐBQH Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) đánh giá là hết sức là cần thiết. Bắt người khẩn cấp để yêu cầu dẫn độ thì phải thực hiện theo quy trình, thủ tục của luật pháp Việt Nam, hoặc luật pháp của nước ngoài, nhằm trong trường hợp khẩn cấp để kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn những đối tượng phạm tội trốn ra nước ngoài.
"Thời gian qua, tôi thấy những trường hợp mà Bộ Công an phối hợp VKS bắt người khẩn cấp là rất tốt, đảm bảo yêu cầu phòng ngừa, ngăn chặn những đối tượng phạm tội bỏ trốn", ông bày tỏ.
Kinh phí chi trả cho người đang chấp hành án phạt tù trong quá trình di chuyển từ nước chuyển giao về nước nhận
Phát biểu giải trình, tiếp thu tại phiên thảo luận về dự án Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, Đại tướng Lương Tam Quang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an thay mặt Chính phủ trân trọng cảm ơn các ĐBQH đã có ý kiến đóng góp đối với dự án luật.
 |
| Bộ trưởng Lương Tam Quang phát biểu giải trình, tiếp thu tại phiên thảo luận. |
Về kinh phí, Bộ trưởng cho hay, dự thảo luật lần này quy định người chấp hành án phạt tù hoặc cơ quan, hoặc tổ chức, cá nhân có thể tự nguyện đóng góp hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí sinh hoạt, đi lại và các chi phí khác của người đang chấp hành án phạt tù mà được chuyển giao theo quy định của pháp luật. Và khoản đóng góp tự nguyện chỉ được sử dụng chi trả cho cá nhân người đang chấp hành án phạt tù mà trong quá trình di chuyển từ nước chuyển giao về nước nhận.
"Thực hiện quan điểm đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật, hiện nay dự thảo luật chỉ quy định rất khái quát và Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này, một số nội dung trong nghị định hướng dẫn, cũng như một số nội dung khác mà các đại biểu đã có ý kiến" - Bộ trưởng thông tin.
Về chuyển đổi hình phạt tù, theo Bộ trưởng, Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 đã quy định tại Điều 58, nhưng thực tế điều này mới chỉ đặt ra nguyên tắc chung, khó áp dụng trên thực tiễn. Điều 23 dự thảo luật đã kế thừa, và Cơ quan soạn thảo cũng bổ sung quy định cụ thể hơn về nguyên tắc chuyển đổi hình phạt để đảm bảo khả thi.
 |
| Quang cảnh hội trường. |
Cùng với đó, pháp luật hình sự trên thế giới rất đa dạng và khác nhau, nên việc quy định chi tiết vấn đề này trong dự thảo luật là không khả thi. Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Chính phủ và Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu, phối hợp, chỉnh lý theo hướng quy định Bộ trưởng Bộ Công an, Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao hướng dẫn nội dung này.
Liên quan Luật Dẫn độ, Bộ trưởng Lương Tam Quang khẳng định, đây là dự án luật nhằm tiếp tục hoàn thiện pháp luật về dẫn độ theo hướng đồng bộ, hiện đại, chặt chẽ, khả thi, phù hợp với pháp luật và thông lệ quốc tế, góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế về dẫn độ, nâng cao hiệu quả truy bắt các đối tượng phạm tội bỏ trốn ra nước ngoài hoặc đối tượng người nước ngoài phạm tội và lẩn trốn ở nước ta, nhằm bảo vệ sự tôn nghiêm của pháp luật, bảo đảm mục tiêu quản lý nhà nước trong lĩnh vực dẫn độ, tạo nền tảng cho việc ký kết và thực hiện các điều quốc tế về dẫn độ.
"Các ý kiến của ĐBQH đều thể hiện sự tâm huyết, trách nhiệm cao để hoàn thiện dự thảo luật. Chính phủ cũng đã có báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình về dự án luật này và cũng sẽ quy định chi tiết, cụ thể trong nghị định hoặc thông tư của liên ngành tư pháp để hướng dẫn, trong đó có các ý kiến hướng dẫn luật và những ý kiến xác đáng mà ĐBQH đã nêu để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với các luật khác khi được Quốc hội thông qua" - Bộ trưởng khẳng định.
Chính phủ sẽ chỉ đạo Cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo và phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng của Quốc hội, nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của ĐBQH để chỉnh lý, hoàn thiện, trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10 theo đúng chương trình của Quốc hội...