Bộ trưởng Lương Tam Quang lý giải về buồng tạm giữ, thu thập sinh trắc học người bị tạm giam

Sẽ quy hoạch buồng tạm giữ đảm bảo hoạt động của các cơ quan được giao thẩm quyền

Về ý kiến của đại biểu đề nghị bổ sung tất cả các đồn Biên phòng được bố trí buồng tạm giữ, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho rằng, hiện trong luật đã quy định bố trí ở những đồn Biên phòng đóng ở vùng sâu, vùng xa. Ban soạn thảo sẽ rà soát và sẽ tiếp thu theo hướng, đồn Biên phòng đóng quân ở nơi xa các cơ sở giam giữ được tổ chức buồng tạm giữ để quản lý.

"Vấn đề này sẽ dần dần được khắc phục. Sau khi không tổ chức Công an cấp huyện, hiện nay Công an cấp xã cũng không bố trí buồng tạm giữ. Chúng tôi sẽ có quy hoạch các buồng tạm giữ để đảm bảo tất cả hoạt động của các cơ quan được giao thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ được đúng. Hiện, chúng tôi chỉ đề xuất Công an đặc khu ở ngoài đảo thì được bố trí, còn tất cả Công an cấp xã và các cơ quan khác là không bố trí. Do vậy, đối với ý kiến của đại biểu Hà Thọ Bình, từ hoạt động thực tiễn, chúng tôi sẽ tham mưu Chính phủ quy định đối những đồn Biên phòng nào hiện nay đang ở xa cơ sở giam giữ. Quan điểm của chúng tôi là không tràn lan buồng tạm giữ", Bộ trưởng Lương Tam Quang lý giải.

Cũng theo Bộ trưởng, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ chỉnh lý dự thảo luật theo hướng làm rõ nội hàm của khái niệm cấm đi khỏi nơi cư trú là cấm đi khỏi địa bàn cấp xã và phạm vi của đơn vị quân đội quản lý.

Về chế độ chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, tạm giam, dự thảo luật đã quy định theo hướng: Người bị tạm giữ, tạm giam cần được khám bệnh hoặc thương tích vượt quá khả năng y tế của cơ sở giam giữ thì đưa đến cơ sở khám chữa bệnh của Nhà nước nơi gần nhất, đủ điều kiện. Trường hợp cấp cứu thì cũng sẽ đưa đến nơi gần nhất, đồng thời phải giao cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước phải xây dựng hoặc bố trí khu buồng riêng để khám bệnh đối với những trường hợp này.

Thu thập sinh trắc học nhằm nâng cao hiệu quả quản lý người bị tạm giữ, tạm giam

"Về vấn đề thu thập thông tin sinh trắc học là nhằm nâng cao hiệu quả hơn trong công tác quản lý người bị tạm giam, tạm giữ và việc thu thập thông tin sinh trắc học của người bị tạm giam, tạm giữ phải tuân thủ theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc thu thập này chỉ áp dụng đối với những người bị tạm giữ, người bị tạm giam khi họ chưa có thông tin sinh trắc học trong cơ sở dữ liệu", Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh.

Bộ trưởng cũng khẳng định, Cơ quan chủ trì soạn thảo đã nghiên cứu đầy đủ ý kiến phát biểu của các vị ĐBQH và sẽ báo cáo Chính phủ, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Quốc hội nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu tối đa, giải trình cụ thể các ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện các dự án luật để đảm bảo tính khoa học, chặt chẽ, khả thi, đồng bộ với hệ thống pháp luật và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác thi hành án hình sự, thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, nhằm bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của tổ chức, cá nhân để trình Quốc hội thông qua theo chương trình của Quốc hội.

Hợp nhất 3 biện pháp ngăn chặn bảo đảm chặt chẽ, minh bạch, nhân đạo

Trước đó, thảo luận về dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP Hồ Chí Minh) tán thành cao sự cần thiết ban hành luật, bởi đây là bước hoàn thiện về tố tụng hình sự nhằm thể chế hoá Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết số 27 của Trung ương, thể hiện nỗ lực rất lớn của Cơ quan chủ trì soạn thảo trong việc hợp nhất 3 biện pháp ngăn chặn là tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú thành một đạo luật thống nhất, bảo đảm quản lý chặt chẽ, nhân đạo, minh bạch và có cơ chế kiểm soát quyền lực.

Về quyền của người bị tạm giữ, tạm giam tại Điều 18, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đánh giá cao dự thảo luật đã quy định khá toàn diện các quyền của người bị tạm giữ, tạm giam, nhất là quyền được tiếp xúc lãnh sự, được bào chữa, được bảo đảm chế độ y tế, thăm gặp thân nhân... Cạnh đó, ông đề nghị xem xét, bổ sung quyền được tiếp cận thông tin pháp luật và tư vấn tâm lý trong thời gian tạm giam. "Bởi thực tế, nhiều người bị tạm giam có tâm lý hoảng loạn, dễ phát sinh hành vi tiêu cực. Việc hỗ trợ tâm lý và phổ biến pháp luật sẽ giúp họ nhận thức tốt hơn, giảm nguy cơ tự tử hoặc phản ứng tiêu cực trong cơ sở tạm giam", ông bổ sung.

Đánh giá chế độ với người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi là điểm rất tiến bộ, thể hiện tính nhân đạo sâu sắc, đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung rõ trách nhiệm của UBND cấp xã nơi cơ sở giam giữ đóng trụ sở trong việc phối hợp chăm sóc, bảo trợ xã hội cho trẻ em theo mẹ vào trại, để bảo đảm trẻ em được chăm sóc đúng chuẩn y tế và giáo dục sớm.

ĐBQH Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung rõ nhiệm vụ của cấp xã theo hướng chủ trì nắm và xác định nơi cư trú thực tế, thân nhân và biến động của người bị áp dụng biện pháp; theo dõi, thực hiện nghĩa vụ có mặt khi yêu cầu; báo cáo kịp thời trường hợp vi phạm; phối hợp với cơ quan điều tra, viện kiểm sát, cơ quan thi hành án trong việc lập biên bản, xác minh và xử lý vi phạm. Đồng thời, đề nghị quy định trách nhiệm, chế độ thông tin giữa Công an cấp xã và UBND cấp xã để đảm bảo rõ ràng về thẩm quyền, trách nhiệm phối hợp.

Về khám sức khỏe khi tiếp nhận người bị tạm giữ, tạm giam trong 48 giờ, bà cho rằng là cần thiết để đảm bảo quyền được bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa khiếu nại, tố cáo về bạo lực và ép cung. Tuy nhiên, quy định này gặp nhiều khó khăn trong triển khai thực tế, đặc biệt tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Đại biểu đề nghị xem xét, cho phép các cơ sở tạm giữ thực hiện các biện pháp linh hoạt, như cho phép phối hợp với trạm y tế cấp xã hoặc bệnh viện gần nhất tổ chức khám sức khỏe tại chỗ. Trường hợp chưa đủ điều kiện tổ chức khám ngay trong 48 giờ, cơ sở tạm giữ phải lập biên bản ghi nhận tình trạng sức khỏe ban đầu và có sự chứng kiến, chữ ký của cán bộ và người bị tạm giữ. Điều này tạo cơ sở theo dõi, căn cứ pháp lý và quy định phù hợp với điều kiện triển khai thực tế tại địa phương...