Ngày 17/6/2010, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XII đã thông qua Luật Thi hành án hình sự, có hiệu lực thi hành từ 01/7/2011. Luật Thi hành án hình sự được ban hành đánh dấu bước phát triển mới của hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam, tạo khung pháp lý mới bảo đảm cho bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật được thi hành, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, tính thống nhất của chính sách hình sự, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, cải cách hành chính và thể hiện tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa. Để thi hành Luật Thi hành án hình sự, ngày 05/01/2011, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 15/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch triển khai Luật Thi hành án hình sự. Thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng trình Chính phủ ban hành 10 nghị định hướng dẫn thực hiện, 08 đề án, 16 thông tư của Bộ Công an và 18 thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện Luật Thi hành án hình sự.
Thực tiễn thi hành án hình sự thời gian qua cho thấy, về cơ bản các quy định của Luật Thi hành án hình sự và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo cơ sở pháp lý phục vụ có hiệu quả công tác thi hành án hình sự. Mặt khác, hiện nay Nhà nước ta đang tiến hành sửa đổi, bổ sung một số đạo luật có liên quan đến thi hành án hình sự, như: Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự. Do vậy, Bộ Công an cho rằng việc nghiên cứu, sửa đổi Luật Thi hành án hình sự nên được tiến hành sau khi các đạo luật có liên quan được sửa đổi, bổ sung. Khi đó, Bộ Công an sẽ đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, tổng kết việc thi hành Luật Thi hành án hình sự để có cơ sở đề nghị sửa đổi, bổ sung phù hợp.