Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 11 ngày 30/3/2021, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2021. Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội thông qua ngày 13/11/2020, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2021. Theo quy định của 02 Luật này và các văn bản hướng dẫn thi hành thì: Người sau khi được cơ quan có thẩm quyền xác định tình trạng nghiện là nghiện ma túy, được đăng ký cai nghiện tự nguyện, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Sau đó, nếu vi phạm các quy định về cai nghiện ma túy tự nguyện, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc tái nghiện sẽ bị lập hồ sơ đưa đi cai nghiện bắt buộc. Sau khi hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện, người đã hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế chịu sự quản lý sau cai nghiện, cụ thể như sau:

Về cai nghiện tự nguyện và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế (quy định tại Điều 28 Nghị định số 116/2021/NĐ-CP ngày 21/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống ma túy, Luật Xử lý vi phạm hành chính về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy):

Điều 28. Đăng ký cai nghiện ma túy tự nguyện, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế

1. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày có kết quả xác định nghiện ma túy của cơ quan có thẩm quyền, người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi trở lên (sau đây gọi tắt là người nghiện ma túy) phải đăng ký cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc đăng ký điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú.

Người không có nơi cư trú ổn định thì đăng ký tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó có hành vi vi phạm pháp luật và thực hiện việc cai nghiện tại cơ sở cai nghiện công lập.

Người được cơ quan có thẩm quyền xác định là nghiện ma túy thì trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày có kết quả xác định tình trạng nghiện là nghiện phải đăng ký cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng; cai nghiện tự nguyện tại cơ sở cai nghiện hoặc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế (đối với người nghiện chất dạng thuốc phiện). Thời gian cai nghiện tự nguyện là từ 6 đến 12 tháng; thời gian điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế theo liệu trình của bác sỹ đến khi hết nghiện, không ấn định thời gian.