Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước “là thành quả vĩ đại nhất trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội do Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo”(1) đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Trải qua 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy khó khăn, gay go và quyết liệt, lực lượng Công an nhân dân đã lập biết bao chiến công oanh liệt, góp phần đánh bại chủ nghĩa thực dân kiểu mới của đế quốc Mỹ, bảo vệ miền bắc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp, cách mạng nước ta chuyển sang giai đoạn mới, không chỉ thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc, mà phải tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược là quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Bám sát các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về lãnh đạo nhiệm vụ cách mạng ở hai miền, về đấu tranh trấn áp phản cách mạng, bảo vệ trật tự trị an, Đảng đoàn, lãnh đạo Bộ Công an đã xác định nhiệm vụ cụ thể trong từng giai đoạn của cuộc kháng chiến; lãnh đạo lực lượng Công an nhân dân vừa xây dựng, vừa chiến đấu, lập nên nhiều chiến công, thành tích to lớn.
Ở miền Bắc, lực lượng Công an nhân dân đã tích cực tham gia tiếp quản vùng mới giải phóng, thiết lập trật tự xã hội, tổ chức công tác bảo mật, phòng gian, góp phần xây dựng, bảo vệ chính quyền, khôi phục kinh tế, cải tạo xã hội chủ nghĩa; đấu tranh chống địch dụ dỗ, cưỡng ép đồng bào di cư vào Nam.
Chủ động phát hiện, bóc gỡ nhiều mạng lưới gián điệp và nội gián do Pháp, Mỹ cài lại; phối hợp với lực lượng Quân đội nhân dân mở các chiến dịch tiễu phỉ làm tan rã hàng nghìn tên; giải quyết hàng chục vụ bạo loạn ở miền núi phía Bắc; tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp thực hiện kế hoạch “khoanh vùng trấn phản”, ngăn chặn và đập tan âm mưu gây bạo loạn của các tổ chức phản động, tiến hành giáo dục cải tạo, cải tạo tại chỗ những phần tử nguy hiểm cho xã hội, bóc gỡ mạng lưới cơ sở của địch làm trong sạch địa bàn.
 |
| Khối lực lượng Cảnh sát nhân dân tại Tổng duyệt cấp Nhà nước Lễ Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. |
Phát hiện từ năm 1961, cơ quan tình báo Mỹ và chính quyền Sài Gòn ráo riết tung gián điệp ra miền bắc, lực lượng Công an nhân dân đã chủ động tổ chức nhiều chuyên án, “trò chơi nghiệp vụ”, dùng người, phương tiện của địch để đánh lại địch.
Từ năm 1961-1973, chúng ta đã phối hợp đón, bắt, tiêu diệt hơn 100 toán với hơn 900 gián điệp, biệt kích, thu hàng trăm tấn vũ khí, phương tiện thông tin, liên lạc của địch, bảo vệ an toàn các mục tiêu kinh tế, chính trị trọng điểm, đập tan mưu đồ “chống Cộng sản trong lòng Cộng sản” của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn.
Khi đế quốc Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại miền bắc bằng không quân, hải quân, lực lượng Công an nhân dân đã bảo vệ tuyệt đối an toàn các cơ quan đầu não, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn khách quốc tế; bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa, tính mạng và tài sản của nhân dân; bảo đảm trật tự an toàn giao thông ở các tuyến đường huyết mạch; tham gia cứu thương, cứu sập, phòng cháy, chữa cháy, giữ vững an ninh, trật tự, phối hợp cùng lực lượng quân đội đánh phá máy bay địch..., góp phần cùng toàn quân, toàn dân làm nên chiến thắng ở Hàm Rồng, Truông Bồn, Đồng Lộc... đặc biệt là trận “Điện Biên Phủ trên không”, đánh bại hoàn toàn các cuộc chiến tranh phá hoại của địch.
Với tinh thần “Tất cả vì miền nam ruột thịt”, từ năm 1959 đến ngày 30/4/1975, hơn 10.000 cán bộ, chiến sĩ công an miền bắc đã được chi viện vào chiến trường miền Nam, có mặt ở những nơi khó khăn, ác liệt nhất; hòa mình vào phong trào cách mạng, gắn bó đoàn kết, đồng cam cộng khổ với nhân dân và cán bộ tại chỗ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Cùng với chi viện về người, Công an miền bắc còn chi viện hàng chục tấn thuốc tân dược, dụng cụ y tế, hàng trăm tấn vũ khí, hàng chục tấn đạn, máy móc thông tin liên lạc cùng nhiều lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm.
Ở miền Nam, quán triệt chỉ đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng đoàn và lãnh đạo Bộ Công an đã cùng Trung ương Cục miền Nam xây dựng lực lượng An ninh miền nam từ không có trở thành lực lượng vũ trang cách mạng vững mạnh, tin cậy, sắc bén, tuyệt đối trung thành với Đảng, không ngại khó khăn, gian khổ, kiên cường bám trụ trên khắp các mặt trận, cùng quân và dân miền Nam làm thất bại các chiến lược chiến tranh của Mỹ và tay sai.
Chủ động xây dựng các kế hoạch, phương án bảo vệ căn cứ Trung ương Cục ở Tây Ninh, các nơi đóng quân của khu ủy, tỉnh ủy; xây dựng hàng nghìn cơ sở bí mật, cơ sở điệp báo; phối hợp với lực lượng Quân giải phóng tích cực tham gia đánh địch trên cả ba vùng chiến lược rừng núi, nông thôn-đồng bằng và đô thị; tham mưu cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, thuần khiết nội bộ, đề phòng do thám, chỉ điểm, gián điệp; bóc gỡ nhiều đầu mối nội gián, bảo vệ cơ quan Đảng, đoàn thể; tích cực xây dựng phong trào “phòng gian, bảo mật” và vận động quần chúng diệt ác, phá kim, giành quyền làm chủ, tạo thế trận “thiên la, địa võng” đón và tiêu diệt địch, bảo vệ Đảng, khu căn cứ, vùng giải phóng.
 |
| Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an phát biểu tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia "Đại thắng mùa Xuân 1975 với kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam. |
Với sự mưu trí, sáng tạo, lực lượng điệp báo đi sâu vào nội bộ địch, thu thập nhiều tin tức có giá trị chiến lược, góp phần quan trọng làm thất bại các cuộc chống càn quét, vây ráp, tập kích của địch, bảo vệ cơ sở cách mạng; chủ động bóc gỡ mạng lưới gián điệp, nội gián, chỉ điểm.
Lực lượng trinh sát vũ trang nội thành và điệp báo phối hợp chặt chẽ, tổ chức nhiều trận đánh ngay trong sào huyệt địch ở các đô thị lớn ở miền nam, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, thu nhiều tài liệu quan trọng phục vụ các cuộc đấu tranh quân sự và chính trị trên toàn chiến trường.
Lực lượng bảo vệ chính trị phối hợp với lực lượng an ninh toàn miền phát hiện nhiều âm mưu, lập nhiều chuyên án, bóc gỡ nhiều tổ chức đảng phái phản động hoạt động gián điệp, nội gián của địch; xử lý hàng nghìn đối tượng tình báo, cảnh sát có nhiều tội ác với nhân dân. Lực lượng tình báo thu được nhiều tin tức quan trọng về âm mưu, hoạt động của địch, kịp thời tham mưu với Trung ương Đảng, Bộ Công an các chủ trương, đối sách lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp với tình hình cách mạng trong từng thời kỳ.
Trong các cuộc Tổng tiến công từ năm 1968 đến 1975, lực lượng an ninh nắm chắc tình hình địch và địa bàn, tập trung đánh mạnh vào chính quyền tay sai ở trung tâm đô thị, truy bắt cơ sở tình báo, gián điệp ở vùng nông thôn.
Tích cực tham gia dẫn đường, kết hợp tấn công từ bên ngoài với nổi dậy ở bên trong, góp phần đập tan sự phản kháng của địch, chiếm lĩnh các mục tiêu, ngăn chặn, bắt giữ các đối tượng đầu sỏ, ác ôn trong các cơ quan an ninh, cảnh sát, tình báo, chiêu hồi, đảng phái phản động; tuyên truyền vận động binh lính hạ vũ khí đầu hàng, phối hợp chiếm lĩnh các trụ sở cảnh sát, tình báo địch, tạo điều kiện thuận lợi để Quân giải phóng tiến công, chiếm lĩnh các mục tiêu và tiêu diệt địch.
Đặc biệt, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, An ninh Sài Gòn-Gia Định áp sát, đánh chiếm Bộ Tư lệnh Cảnh sát Quốc gia, Bộ Chỉ huy Cảnh sát Đô thành, phối hợp chiếm lĩnh ty cảnh sát các quận nội thành, thu giữ toàn bộ hồ sơ, tài liệu địch bỏ lại.
Các cơ sở của An ninh T4 có mặt tại Phủ Tổng thống ngụy quyền Sài Gòn kêu gọi binh sĩ ngừng bắn, bàn giao chính quyền cho cách mạng, giảm thiểu giao tranh khốc liệt, đổ máu thương vong cho nhân dân trong thành phố.
Trải qua 21 năm chiến đấu kiên cường, hơn 10.000 cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân đã hy sinh anh dũng, gần 5.000 thương binh đã hy sinh một phần xương máu vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì sự nghiệp giải phóng miền nam, thống nhất đất nước; hàng nghìn cán bộ chiến sĩ bị địch bắt, tù đày tra tấn dã man hoặc bị nhiễm chất độc màu da cam; hàng vạn cơ sở quần chúng cách mạng đã thầm lặng đóng góp, cống hiến, hy sinh trên khắp các chiến trường và hậu phương lớn miền bắc, góp phần to lớn vào sự toàn thắng của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, tô thắm truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân.
Ghi nhận công lao, đóng góp to lớn ấy, Đảng, Nhà nước đã phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 331 tập thể, 265 cá nhân và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Những cống hiến, hy sinh to lớn của lực lượng Công an nhân dân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hào hùng của dân tộc mãi mãi là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, được Đảng, Nhà nước, đồng bào, đồng chí tôn vinh, tri ân sâu sắc và đã để lại những bài học lịch sử quý báu.
Đó là bài học về thường xuyên giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng; quán triệt, vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng trong công tác công an.
Bài học về phát huy vai trò, sức mạnh của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng Công an nhân dân vững mạnh về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong từng giai đoạn; coi trọng công tác nắm tình hình, xác định đúng đối tượng đấu tranh, mục tiêu, địa bàn xung yếu, trọng điểm; chủ động phòng ngừa, tiến công liên tục các đối tượng phản cách mạng và các loại tội phạm khác; phát huy tinh thần tự chủ, tự lực, tự cường, coi trọng phối hợp với Quân đội nhân dân, các cơ quan, ban, ngành, đồng thời tranh thủ sự giúp đỡ của công an các nước xã hội chủ nghĩa và phối hợp chặt chẽ với công an Lào, Campuchia nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp bảo vệ an ninh, trật tự.
Với thế và lực tích lũy được sau 50 năm Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước và gần 40 năm đổi mới, với thời cơ, vận hội mới, Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII đã thống nhất đánh giá, đất nước ta đang đứng trước cơ hội lịch sử bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Bên cạnh thời cơ, thuận lợi, sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.
Các thế lực thù địch, phản động chưa bao giờ từ bỏ âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam; đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, ráo riết tấn công vào nội bộ, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, ý đồ “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang với nhiều phương thức, thủ đoạn hết sức thâm độc, nguy hiểm.
Trong nước, một số yếu tố phức tạp về an ninh vẫn tiềm ẩn. Tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm phi truyền thống, tội phạm sử dụng công nghệ cao... tác động tiêu cực đến cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân.
Phát huy truyền thống vẻ vang, kế thừa sâu sắc những bài học quý báu trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lực lượng Công an nhân dân tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, không ngừng rèn luyện đạo đức cách mạng, hun đúc bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân, các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị-xã hội và dựa vào nhân dân, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm, bảo vệ vững chắc an ninh, trật tự trong mọi tình huống, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân dưới sự lãnh đạo của Đảng đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
----------
(1) Ban Chỉ đạo tổng kết chiến tranh thuộc Bộ Chính trị, Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ - Thắng lợi và bài học, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H. 1996, tr.305.